Σπάνιες βροχές έκαναν την Ατακάμα να ανθίσει

Υπό κανονικές συνθήκες, η πιο άνυδρη έρημος του πλανήτη είναι ένα γυμνό, μονόχρωμο και στατικό τοπίο, ένα μέρος που συχνά επιλέγει η NASA για προσομοιώσεις του εχθρικού περιβάλλοντος του Άρη. Αυτές τις μέρες όμως η έρημος Ατακάμα καλύφθηκε από ένα σπάνιο βιολετί χαλί, καθώς η ζωή βρήκε ευκαιρία να ανθίσει.

Εκατομμύρια λουλούδια ξεφύτρωσαν τις τελευταίες μέρες στη χιλιανή έρημο, η οποία εκτείνεται σε μήκος 1.600 χιλιομέτρων ανάμεσα στην οροσειρά των Ανδεων και τον Ειρηνικό Ωκεανό. Το σπάνιο φαινόμενο της «ανθισμένης ερήμου», ή «desierto florido» στα ισπανικά, συμβαίνει μόνο κάθε λίγα χρόνια, όταν ο χειμώνας του νοτίου ημισφαιρίου τύχει να φέρει αυγουστιάτικες βροχές.

Κατά μέσο όρο, η Ατακάμα δέχεται λιγότερα από 15 χιλιοστά βροχής τον χρόνο και ορισμένες περιοχές της δεν έχουν δει σταγόνα νερού εδώ και αιώνες. Με εξαίρεση την ομίχλη που περιστασιακά έρχεται από τον ωκεανό, ο ουρανός είναι σχεδόν πάντα καθαρός και ανέφελος. Κάποια από τα ισχυρότερα τηλεσκόπια του κόσμου λειτουργούν στις κορυφές του αχανούς οροπεδίου.

Ο φετινός Αύγουστος ήταν ασυνήθιστα υγρός με 12 χιλιοστά βροχής, από τα οποία το μεγαλύτερο μέρος έπεσε στη διάρκεια μιας μόνο μέρας. Από τα 500 είδη χλωρίδας που έχουν καταγραφεί σε όλη την Ατακάμα, περίπου τα 200 άνθισαν ξαφνικά έπειτα από χρόνια αναμονής. Τα χρωματιστά αναπαραγωγικά τους όργανα προσέλκυσαν πεταλούδες, σφήκες και άλλους επικονιαστές για μια σπάνια δόση νέκταρ, με τις σαύρες και άλλα εντομοφάγα ζώα να ακολουθούν στο τσιμπούσι.  Το υπερθέαμα αναμένεται να διαρκέσει λίγες εβδομάδες, μέχρι τα τέλη Νοεμβρίου, αν και τα πιο ανθεκτικά είδη μπορεί να διατηρήσουν τα άνθη τους μέχρι τον Ιανουάριο, τέλος του καλοκαιριού.

Πρωταγωνιστής σε αυτή την εφήμερη γιορτή είναι το ροζ αγριολούλουδο Cistanthe longiscapa (εικόνα), το πλέον άφθονο στην ανθισμένη έρημο. Αυτό το διάστημα, ερευνητές του Πανεπιστημίου «Αντρές Μπέγιο» στη Χιλή πραγματοποιούν γενετικές αναλύσεις στο φυτό για να αποκαλύψουν τους μηχανισμούς που του χαρίζουν αντοχή στην ξηρασία και τη ζέστη. Στόχος τους είναι να μεταφέρουν αυτές τις ιδιότητες σε καλλιεργούμενα είδη που απειλούνται από την κλιματική αλλαγή.

Ενα μοναδικό χαρακτηριστικό του C. longiscapa είναι η ικανότητα να αλλάζει μηχανισμό φωτοσύνθεσης ανάλογα με τις συνθήκες. Σε καταστάσεις ξηρασίας, το φυτό ενεργοποιεί τη φωτοσύνθεση CAM, κατά την οποία τα στόματα των φύλλων ανοίγουν μόνο τη νύχτα για να απορροφήσουν διοξείδιο του άνθρακα. Σε πιο ευνοϊκές συνθήκες, επιστρέφει στη φωτοσύνθεση C3 που χρησιμοποιούν τα περισσότερα φυτά, η οποία είναι πιο παραγωγική αλλά οδηγεί σε μεγαλύτερη απώλεια νερού στη διάρκεια της ημέρας.
 

Τις τελευταίες δεκαετίες, το C. longiscapa και άλλα είδη της Ατακάμα επηρεάζονται από τα πλήθη τουριστών που καταφθάνουν με τις φωτογραφικές μηχανές τους για να θαυμάσουν την ανθισμένη έρημο. Αναγνωρίζοντας τη σημασία αυτού του ιδιαίτερου οικοσυστήματος, η χιλιανή κυβέρνηση δημιούργησε το 2023 το Εθνικό Πάρκο Ανθισμένης Ερήμου, έκτασης 570 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Οσοι κόβουν λουλούδια τιμωρούνται με πρόστιμο.


ΠΗΓΗ: in